Son güncelleme: (7 Haziran 2015) Kurtarma bölümü mevcut olan bilgisayarlarda kurtarma bölümünü onarma ile ilgili link eklendi.
Her gün başlıktaki sorunu yaşayan minimum 3-4 izleyicimin yorumunu cevaplıyorum. Aslında sitede bu sorunla karşılaştığınızda yapabileceklerinizin tamamı mevcut ama o kadar çok yazı var ki ben bile bazen karıştırıyorum. Bu yüzden bu konuyla ilgili yazdığım yazıları toparlayacağım bir yazı yazmaya karar verdim. Hem siz rahat edin hem de ben her gün aynı konıuyu defalarca cevaplamamış olayım...
Kurtarma Bölümü
Gerçi bu konuyu okuduğunuza göre bilgisayarınızla beraber gelen bir kurtarma bölümü olduğunu ve bu sayede gerektiğinde hiçbir kurulum medyasına gerek olmadan bilgisayarı ilk aldığınız güne geri yükleyebileceğinizi yani bir nevi format atabileceğinizi biliyor olmalısınız. Ama yine de bilgi notu olarak buraya düşeyim.
Bu kurtarma bölüntüsünü nasıl kullanacağınızı (Windows 7 ve Windows8) burada anlatmıştım. Kurtarma sürecinde sorun yaşıyorsanız ya da nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız önce bir okuyun derim: "Notebook"lara Format Atmak
Durumunuz bu mu?
- Bilgisayarınızı sıfırlamaya ya da yenilemeye kalktığınızda medya istiyorsa, (Windows 8)
- Bilgisayarınızı sıfırlamaya ya da yenilemeye kalktığınızda yarıda kalıyor veya hata veriyorsa, (Windows 8)
- Kurtarma işlemini başlatan tuş veya tuş kombinasyonu artık çalışmıyorsa, (Windows 7)
- Diskiniz değiştiği veya siz sildiğiniz için kurtarma bölümü yoksa,
- Bilgisayara temiz kurulum yapıldığı için kurtarma bölümü sağlam olduğu halde işlev görmüyorsa,
devam edin...
Çözümler...
3 çözüm yolu var;
- Kurtarma bölümünü onarmak.
- Servise yollamak
- Temiz kurulum yapmak
Kurtarma bölümünü onarmak belli şartlara bağlı;
Bilgisayarınız Windows 7 önyüklü geldiyse çoğu marka ve modelde kurtarma seti oluşturma opsiyonu vardı. Kurtarma bölümü zarar görmeden önce bu kurtarma setini (Genelde 3-6 DVD olur) oluşturduysanız üreticinizin talimatlarına uyarak bu set ile (Marka modele bağlı olarak) kurtarma bölümünü yendien oluşturabilir ya da direkt kurtarma yapabilirsiniz. Asus için daha önce anlatmıştım: ASUS : Gizli Kurtarma Bölüntüsünü (Recovery Partition) Yeniden Oluşturmak
Windows 8'de ise kurtarma seti oluşturma opsiyonu yok. Onun yerine kurtarma sürücüsü (USB flash sürücü ile) oluşturabiliyorsunuz. Linkte nasıl oluşturabileceğinizi ve kullanabileceğinizi anlattım: Windows 8: Üreticinizin Diskinize Gizlediği Kurtarma Bölümünü (Recovery Partition) USB Bellekte Oluşturmak ve Kullanmak
Kurtarma bölümünün diskte sağlam olmasına rağmen kullanılamaması durumunda ise bu makaleyi uygulayabilirsiniz: Windows 8 ve 8.1: Kurtarma Bölümünüz Çalışmıyor, Medya Ekle Hatası Veriyor!
Peki servis nasıl düzeltiyor?
Her marka için geçerli değil tabii ama eğer bilgisayarınız ciddi bir marka ise ve profesyonel bir servisi varsa servis şu şekilde düzeltiyor;
Markanın ürettiği her modelin diskinin imajı bu markanın sunucusunda bulunuyor. Örneğin kendi kullandığım model olan N56VZ-S4257H modelini ele alalım. Bu modelden ne kadar satılırsa satılsın hepsinde birebir aynı imaj yüklü. Yani her birine ayrı ayrı Windows yüklenmiyor. İlk üretilene yükleniyor, fabrikadan çıkacak duruma geldikten sonra diskin komple bir imajı (Diskteki bütün bölümler -Kurtarma bölümü dahil-) alınıyor. Sonra bu imaj üretilen her N56VZ-S4257H modeline yükleniyor. Üretilen bilgisayarlar sunucuya ethernet arayüzü ile bağlandığından bu imajın yüklenmesi diskin tüm hızı kullanılarak yapılabiliyor. Bu da üretilen bir bilgisayara bu imajın yüklenemesinin sadece 3-10 dakika gibi bir zaman aldığı anlamına geliyor. Serviste de bu imaj olduğundan (Sunucuya erişimi olduğundan) onlar içinde bu işlem bu kadar basit ve kısa bir işlem.
Ancak bu da sıkıntılı bir süreç çünkü bulunduğunuz şehirde servis yoksa kargoya veriyorsunuz. Burada çok az bir ihtimalde olsa sıkıntı yaşamanız mümkün. Ayrıca servise göndermeniz minimum 1 hafta 10 gün bilgisayarınızdan uzak kalmak demek. Çoğunuzun bu sebeplerle servise göndermeyi tercih etmeyeceğini öngörmek zor değil.
Temiz kurulum;
Diğer seçeneklerle karşılaştırıldığında en makul çözüm. Ben de şiddetle bu seçeneği tavsiye ediyorum. Neden derseniz; Bilgisayarınızda yüklü gelen işletim sistemi bilgisayar üreticinizin doldurduğu bir sürü saçma sapan, hiçbir zaman kullanmayacağınız programlarla yüklü. Ayrıca kullanılan sürücüler ilk çıkan sürücüler ve güncel değil. Yani her kurtarma yaptığınızda bunları tekrar tekrar bilgisayarınıza yüklüyorsunuz. Bu saçmalıktan başka birşey değil!
Onun yerine kendi tertemiz Windows'unuzu, sık kullandığınız programları ve güncel sürücüleri yükler sonra bu halinin imajını alır keyfinize bakarsınız. Bu yazıda işte bunu anlatacağım.
Aklınızdan "Ben bilgisayardan hiç anlamam nasıl yapacağım ki?" sorusu geçiyorsa size tek söyleyebileceğim "Okuma yazmanızın olması ve okumaya niyetli olmanız yeterli" olur. Korkmayın devam edin...
UEFI konusu...
Temiz kurulum yapmadan önce karar vermeniz gereken bir husus var: UEFI kurulum mu yapacaksınız yoksa standart kurulum mu?
Eğer bilgisayarınız Windows 8 önyüklü geldiyse UEFI desteği kesinlikle vardır. Bu yüzden UEFI kurulumu tercih edin.
Eğer bilgisayarınız Windows 7 önyüklü geldiyse ve 2010 ve sonrasına ait güncel bir modelse UEFI desteği olması kuvvetle muhtemel. Bunu BIOS'una girip UEFI ile ilgili bir ayar olup olmadığını kontrol ederek anlayabilirsiniz. Ancak bilgisayarınız 2010 öncesi bir modelse UEFI desteği olma ihtimali çok zayıf. UEFI desteği varsa UEFI kurulumu tercih edin.
Bilgisayarınızın UEFI desteğinin olması UEFI kurulumun şart olduğu anlamına gelmiyor. UEFI desteği olan bir bilgisayara isterseniz standart kurulum yapabilirsiniz.
Yazıyı uygulamak için UEFI'nin ne olduğunu anlamak zorunda değilsiniz. Ama merak edene de burada uzun uzun anlattım: UEFI Nedir?
Bilgisayarınız
Window 7 önyüklü geldiyse
1- İlk iş olarak bilgisayarınıza fabrikada yüklenen Windows 7 sürümünü ve bu sürüme ait lisans anahtarını öğrenin. Bunu bilgisayarın altında yer alan lisans etiketine (COA Sticker) bakarak öğrenebilirsiniz.
Windows 7 sürümü büyük bir ihtimalle Starter, Basic, Home Premium sürümlerinden biri olacaktır. Ancak çok nadir de olsa Professional veya Ultimate sürümü yüklü de olabilir.
Eğer bu etiket silindiyse ve üzerinde halen orijinal Windows yüklü ise sorun değil sürümü Bilgisayar'a sağ tıklatıp Özellikler dediğinizde açılan Sistem penceresinden öğrenebilirsiniz;
Lisans anahtarınızı ise burada anlattığım yollarla öğrenebilirsiniz; Windows 7 : Windows Lisans Anahtarını Bulmak
Ancak lisans etiketiniz silindi ise ve bilgisayarınızda üzerinde yüklü gelen değil sonradan yüklenen başka bir Windows varsa yapabileceğiniz tek şey servise göndermek
2- 2. yapmanız gereken Windows kurulum medyasını edinmek. Bunu piyasada "Bilgisayarcı" olarak geçen yerlerden temin etmeyin. Çünkü Windows kurulum dosyaları, üzerinde oynanmaya bir şeyler eklenmeye çıkarılmaya müsait yapıdadır. Orijinal olmayan bir kurulum medyası ile kurulum yapmak ise istediğiniz sonucu vermeyebileceği gibi bilgisayarınıza zararlı yazılım bulaşmasına da sebep olabilir. En ideali Internet üzerinden ISO formatında indirmektir.
Elinizde orijinal olduğundan emin olduğunuz bir ISO varsa 3. adıma, kurulum medyası varsa (DVD veya USB flash sürücü formatında) 4. adıma atlayın. Elinizde orijinal olduğundan emin olduğunuz bir medya yoksa buradan temin edebilirsiniz..
Linkten temin edebileceğiniz Windows 7 ISO'su SP1 entegre edilmiş 64 Bit orijinal Windows 7 Home Premium ISO'sudur. Sizin Windows 7 sürümünüz ne olursa olsun bunu indirin. Ardından;
- Eğer bilgisayarınızda önyüklü gelen Windows 7 sürümü Home Premium ise ekstra birşey yapmanıza gerek yok 3. adıma atlayın.
- Eğer bilgisayarınızda önyüklü gelen Windows 7 sürümü Home Premium dışında bir sürüm ise (Basic, Starter, Professional, Ultimate) alttan devam edin.
Bir Windows 7 ISO'su -sürümü ne olursa olsun- bütün Windows 7 sürümlerini kurabilir. Tek yapmanız gereken indirdiğiniz Home Premium ISO'sundan ufak bir dosyayı silmek. Bu işlem eğer kurulum için USB flash sürücü kullanacaksanız son derece kolay bir işlem. 3. adıma geçin, orada not düşeceğim.
Ama şartlar gereği mutlaka DVD kullanmak zorunda iseniz ve Windows 7 sürümünüz Home Premium değilse biraz karmaşık. O yüzden zorunlu değilseniz DVD yerine USB flash sürücü ile kurulumu tercih edin. Ama zorunlu iseniz burada ne yapabileceğinizi anlattım: (2. yöntem en basit olanı) Bütün Sürümler İçin Tek Windows 7 Kurulum DVD'si
3- 3. yapmanız gereken şey indirdiğiniz ISO'yu bir kurulum medyası haline getirmek. Bunun için yapacaklarınız kullanacağınız donanıma (DVD/USB) ve yapmak istediğiniz kurulum yöntemine (UEFI/Standart) göre değişiyor. DVD ile kurulum yapacaksanız UEFI veya Standart kurulum yapıyor olmanız fark etmiyor. ISO'yu burada anlattığım şekilde önyüklenebilir olarak yazdırmanız yeterli: Windows 7 ile İmaj veya ISO Dosyalarını CD veya DVD'ye Yazdırmak
USB flash sürücü kullanacaksanız UEFI ve Standart kurulum için hazırlama yöntemleri farklı. Altta size uygun olan yöntemi kullanın;
- UEFI Kurulum için Önyüklenebilir USB Flash Sürücü Hazırlamak
- Standart Kurulum için Önyüklenebilir USB Bellek Oluşturmak (Link Windows 8 için olsa da Windows 7 için de geçerli. Kişisel tavsiyem 3. yöntemi kullanın)
2. adımda bahsetmiştim; İndirdiğiniz ISO Home Premium sürümü. Ancak Basic, Starter, Professional veya Ultimate kurmanız gerekiyorsa da bu ISO yu kullanabilirsiniz. Tek yapmanız gereken USB flash sürücü oluşturma işlemini yukarıda anlattığım gibi yaptıktan sonra USB flash sürücünüzde bulabileceğiniz Sources klasöründedeki ei.cfg adındaki küçük dosyayı silmek.
4- Kuruluma geçmeden önce tavsiyem çok fazla veriniz yoksa harici bir medyaya (Harici disk, USB flash sürücü, DVD vs.) bu verileri yedekleyin ve kurulum esnasında diski tamamen silerek tek parça boş alan haline getirin.
Bu imkan yoksa veya yedeklenecek veri çok fazla ise D sürücünüzü silmeden de temiz kurulum yapabilirsiniz. Ama öncelikle C sürücüsündeki verilerinizi D sürücüsü'ne yedeklemeyi unutmayın çünkü C sürücüsü silinecek. (Diskinizi biçimlendirme ile ilgili yazının sonunda bilgi var. Okumayı ihmal etmeyin)
Kurulum;
- Windows kurulum medyanızı (DVD veya USB flash sürücü) bilgisayarınıza iliştirin ve bilgisayarınızı kapatın.
- Bilgisayarınızı bu medya üzerinden başlatın: BIOS : Önyükleme (Boot) Önceliğini Değiştirmek (Bilgisayarı DVD veya USB'den Başlatma)
Not: Windows 7 varsayılan olarak USB 3.0 sürücülerini içermez. Dolayısıyla bilgisayarınızda USB 3.0 portları varsa (Mavi olurlar) ve USB flash sürücü ile kurulum yapıyorsanız bu portları kullandığınızda medya görünmeyecektir. Bu yüzden sadece USB 2.0 portlarını kullanın. Eğer bilgisayarınızdaki bütün portlar USB 3.0 ise DVD ile kurulum yapmak zorundasınız. - UEFI kurulum yapıyorsanız buradan yararlanarak kurulumu yapın.
- Standart kurulum yapıyorsanız burada "Boot ederek kuracaksanız" başlığı "e" adımından itibaren devam edin.
- Kurulumu tamamladıktan sonra altta Etkinleştirme başlığına atlayın.
Bilgisayarınız
Windows 8 önyüklü geldiyse;
A- İlk iş olarak bilgisayarınıza fabrikada yüklenen Windows 8 sürümünü ve bu sürüme ait lisans anahtarını öğrenin. Windows 7'nin aksine Windows 8 önyüklü gelen bilgisayarlarda lisans anahtarı etiketi bulunmuyor. Windows 8'in de zaten Windows 7 kadar sürümü yok. Ülkemizde sadece Windows 8 PRO veya Windows 8 Core Single Language önyüklü bilgisayarlar satılıyor. Bu sürümü Sistem penceresinden öğrenebilirsiniz. Bunun için Yönetimsel Araçlar Menüsü'nü açın ve Sistem'e tıklatın;
Lisans anahtarı ise Windows 8 önyüklü gelen bilgisayarlarda BIOS'a gömülü oluyor. Bu yüzden normalde uyumlu sürümü yüklediğinizde sizin hiçbir şey yapmanıza gerek olmuyor ve Windows kendiliğinden etkinleşiyor. Ancak bazen sorunlar çıkabiliyor bu yüzden lisans anahatarınızı öğrenip bir yere not almanız önemli. Bunu nasıl öğrenebileceğinizi burada "BIOS'a Gömülü (MSDM tablosundan) Lisans anahtarını öğrenme;" başlığında anlattım.
B- 2. yapmanız gereken Windows kurulum medyasını edinmek. Bunu burada anlattığım şekilde direkt Microsoft'tan orijinal olarak edinebilirsiniz;
Elinizde yukarıda anlattığım şekilde edindiğiniz bir ISO varsa C adımına, daha önceden edindiğiniz (Örneğin Windows 8'i kutulu satın aldıysanız) kurulum medyası varsa (DVD veya USB flash sürücü formatında) D adımına atlayın.
"Ben de Windows 8 anahtarı var ama senin yukarıda verdiğin linkten sadece Windows 8.1 İndirilebiliyor?" diyebilirsiniz. Bu sorun değil. Windows 8 anahtarınız aynı sürüm Windows 8.1 için de aynen geçerli. Windows 8 ise artık desteklenmiyor. Direkt Windows 8.1 yükleyin.
C- 3. yapmanız gereken şey indirdiğiniz ISO'yu bir kurulum medyası haline getirmek. Bunun için yapacaklarınız kullanacağınız donanıma (DVD/USB) ve yapmak istediğiniz kurulum yöntemine (UEFI/Standart) göre değişiyor. DVD ile kurulum yapacaksanız UEFI veya Standart kurulum yapıyor olmanız fark etmiyor. ISO'yu burada anlattığım şekilde önyüklenebilir olarak yazdırmanız yeterli: Windows 8 ile İmaj veya ISO Dosyalarını CD veya DVD'ye Yazdırmak
USB kullanacaksanız UEFI ve Standart kurulum için hazırlama yöntemleri farklı. Altta size uygun olan yöntemi kullanın;
- UEFI Kurulum için Önyüklenebilir USB Flash Sürücü Hazırlamak
- Standart Kurulum için Önyüklenebilir USB Bellek Oluşturmak (Kişisel tavsiyem 3. yöntemi kullanın)
Windows 8 kurulumu esnasında lisans anahtarını baştan girmeniz gerekiyor. Bazen uyumlu sürüm yüklediğiniz halde "Girilen ürün anahtarı yükleme işleminde kullanılabilecek hiçbir Windows görüntü dosyasıyla eşleşmiyor. Farklı bir ürün anahtarı girin" hatası alabiliyorsunuz. Bu durumla karşılaşırsanız Windows 7'nin aksine bir ei.cfg dosyası eklemeniz gerekiyor. (Doğal olarak bu durumdaysanız DVD değil USB kullanın) Bunun için burada "Hazırlık" kısmını uygulayın.
D- Kuruluma geçmeden önce tavsiyem çok fazla veriniz yoksa harici bir medyaya (Harici disk, USB flash sürücü, DVD vs.) bu verileri yedekleyin ve kurulum esnasında diski tamamen silerek tek parça boş alan haline getirin.
Bu imkan yoksa veya yedeklenecek veri çok fazla ise D sürücünüzü silmeden de temiz kurulum yapabilirsiniz. Ama öncelikle C sürücüsündeki verilerinizi D sürücüsü'ne yedeklemeyi unutmayın çünkü C sürücüsü silinecek. (Diskinizi biçimlendirme ile ilgili yazının sonunda bilgi var. Okumayı ihmal etmeyin)
Kurulum;
- Windows kurulum medyanızı (DVD veya USB flash sürücü) bilgisayarınıza iliştirin ve bilgisayarınızı kapatmayın, yeniden başlatın. (Önemli)
- Yeniden başlatma esnasında bilgisayrı bu medya üzerinden başlatacak şekilde ayarlayın: BIOS : Önyükleme (Boot) Önceliğini Değiştirmek (Bilgisayarı DVD veya USB'den Başlatma)
- Standart kurulum yapacaksanız (Tavsiye edilmez) kurulum medyanızın BIOS'da görünebilmesi için BIOS'da bazı özellikleri kapatmanız gerekecektir. Burada anlattım.
- UEFI kurulum yapıyorsanız buradan yararlanarak kurulumu yapın. Standart kurulum yapıyorsanız burada 3. adımdan itibaren devam edin.
- Kurulumu tamamladıktan sonra altta Etkinleştirme başlığına geçin.
Kurulumlu ilgili ayrıca yararlanabileceğiniz kaynaklar;
Etkinleştirme
- Windows 7 yüklediyseniz burada anlattığım gibi lisans anahtarınızı elle girin ve etkinleştirin. Eğer işe yaramazsa bir defaya mahsus olmak üzere telefon ile etkinleştirmeniz gerekebilir.
- Windows 8 yüklediyseniz otomatik olarak etkinleşmesi gerekiyor. Ama etkinleşmediyse yukarıda Windows 7 için anlattığım gibi elle etkinleştirebilir veya elle etkinleştirme başarısız olduysa telefon ile etkinleştirebilirsiniz.
- Önyüklenmiş gelen Windows'a ait lisans anahtarı sadece o bilgisayarda çalışır. Aynı marka model dahi olsa başka bilgisayarda çalışmaz.
- Önyüklenmiş gelen Windows'a ait lisans anahtarı sadece aynı sürümde çalışır. Starter lisansı ile Home Premium'u ya da CSL lisansı ile PRO sürümünü etkinleştiremezsiniz.
- Önyüklenmiş gelen Windows'a ait lisans anahtarı aynı sürüm olmak kaydı ile hem 32 hem de 64 Bit için geçerlidir. İstediğiniz mimariyi yükleyebilirsiniz.
- Windows 8 lisans anahtarı ile -aynı sürüm olmak kaydıyla- Windows 8.1'i direkt temiz kurulum yapsanız dahi etkinleştirebilirsiniz.
- Windows 8 lisans anahtarı ile Windows 8.1 kurulumu yaparken lisans anahtarını girmeniz gereken bir pencere ile karşılaşacaksınız. Burada Windows 8 lisans anahtarınızı girerseniz kabul edilmeyecektir. Bu pencereyi aşmak ise son derece kolay. Yukarıda B adımında verdiğim linkte bu pencereyi nasıl aşacağınızı anlattım. Kurulum bittikten sonra ise Windows 8 lisans anahtarını girmeniz sorun olmayacaktır
Sürücüler
Yine de sorun yaşarsanız o zaman kendiniz sürücüyü araştırabilirsiniz;
Benim kişisel tavsiyem ekran kartı sürücnüzü (Harici ekran kartınız varsa) Nvidia veya AMD'nin sitesinden en güncel sürücüyü indirerek güncelleyin gerisi ise keyfinize kalmış.
Yedekleme
Artık keyfinize bakabilirsiniz. Ama "Ben bir daha bu kadar şeyle uğraşmak istemem, kurtarma bölümü ile 15 dk.da format atmak iyiydi!" derseniz diskinizin bir imajını alabilir ve format atmak istediğinizde bu imajı yükleyerek format atabilirsiniz.
- Windows ile: Windows 8 | Windows 7
- Acronis ile: Acronis True Image: Tüm Kullanım Senaryoları
Yukarıda da bahsettiğim üzere en ideali diski tamamen silip tek parça haline getirmek. Eğer bunu yaparsanız diski tekrar biçimlendirirken alttaki kıstasları gözetin;
- Diskiniz 250-320 GB ise C sürücüsü maks. 100 GB gerisi D sürücüsü olacak şekilde biçimlendirin.
- Diskiniz 500 GB ise C sürücüsü maks.150 GB gerisi D sürücüsü olacak şekilde biçimlendirin.
- Diskiniz 750 GB ve üzeri ise C sürücüsü maks.250 GB gerisi D sürücüsü olacak şekilde biçimlendirin.
Neden böyle derseniz burada anlattım: Notebook'larda Tanımlanamayan Yavaşlık Problemleri ve Yanlış Disk Yapılandırılmaları
Ancak D sürücüsünü muhafaza etmeniz şart ise diski nasıl biçimlendireceğiniz kurtarma sürücüsünün konumuna bağlı. Eğer diskiniz Kurtarma sürücüsü > Sistem sürücüleri > C sürücüsü > D sürücüsü şeklinde ise D sürücüsüne kadar olan bütün bölümleri silip D sürücüsünün solunda tek parça boş alan bırakmanız ve Windows'u buraya kurmanız gerekiyor.
Bu resim diskin Windows arayüzünde görünen halini gösteriyor. Kurulum esnasında ise alttaki resimdeki ekrana benzer bir ekran ile karşılaşacaksınız |
Eğer diskiniz Sistem sürücüleri > C sürücüsü > D sürücüsü > Kurtarma sürücüsü > şeklinde ise D sürücüsüne kadar olan bütün bölümleri silip D sürücüsünün solunda tek parça boş alan bırakmanız ve Windows'u buraya kurmanız gerekiyor. Sağda kalan Kurtarma sürücüsünü ise silin ardından kurulumu tamamladıktan sonra -Disk Yönetimi'ni kullanarak- D sürücüsüne ekleyin.
Bu resim diskin Windows arayüzünde görünen halini gösteriyor. Kurulum esnasında ise üstteki resimdeki ekrana benzer bir ekran ile karşılaşacaksınız |
Eğer hata yapmaktan korkuyorsanız Disk Yönetimi'nin bir ekran alıntısını buraya yükleyerek yorum bırakırsanız hangi bölümleri sileceğiniz konusunda yardımcı olabilirim.
0 comments:
Post a Comment