BIOS : Önyükleme (Boot) Önceliğini Değiştirmek (Bilgisayarı DVD veya USB'den Başlatma)

Normal şartlarda bir bilgisayar HDD üzerinden başlar.Fakat bazı durumlarda bilgisayarı DVD, Flash bellek veya Floppy diskten başlatmak gerekir.(Bütün bunlar için daha fazla bilgi için lütfen burayı okuyun) bu durumda BIOS'u başlatmak istediğimiz medyadan başlayacak şekilde ayarlamamız gerekir.Bu aslında çok basit bir işlemdir fakat yeni kullanıcılar için anlatmayı uygun buldum.

Sitede Windows kurulumu ve bununla alakalı konuları işleyen
çok fazla makale var. Bu konuda "Kafamız karışıyor hangi makale bana uygun anlamıyorum!" mealinde çok fazla serzenişle karşılaşıyorum. Bu yüzden bütün bu makaleleri kısaca açıkladığım bir ana makale oluşturdum. Siz de kafası karışanlardansanız önce bu makaleyi okuyun: Windows 8 ve 8.1 Kurtarma, Uygulama ve Kurulumları Ana Konu

• BIOS'a girebilmeniz için anakart modeline göre değişebilmekle birlikte genelde Esc, F2, F1, F10, F11, F12, DEL tuşlarından birini veya kombinasyonlarını kullanmak gerekir. Bilgisayarınız için geçerli tuşun hangisi olduğunu bilmiyorsanız bilgisayar ile beraber gelen dökümanlara göz atın ya da Google araması yapın.
• Notebooklarda ise çoğunlukla BIOS'a girmeden bilgisayarın Önyükleme önceliğini -geçici olarak- değiştirebileceğiniz bir tuş bulunur. (Örneğin, Asus'ta açılışta ESC tuşu) Buradan -tek seferlik-  Önyükleme önceliğini değiştirebilirsiniz.

Windows 7 ve daha eski Windows işletim sistemleri 

+

 Klasik BIOS

1- Bilgisayar açılışında sürekli olarak ilgili tuşa basın. Karşınıza BIOS ekranı çıkacak.

2- Ok tuşlarını kullanarak Boot sekmesine ulaşın. ("Boot Order", "Boot Options", "StartUp" olarak da geçebilir)

2- "Boot Device Priority" yi bulun ve "Enter"a basın.

3- Yine ok tuşlarını kullanarak istediğiniz seçeneği 1. sıraya getirin.

4-  Değişiklikleri kaydedip çıkın.

5- İşiniz bittikten sonra bütün adımları tekrar edip 1. sıraya HDD'yi getirmeyi unutmayın.

Pek çok BIOS modeli olmakla beraber bütün hepsinde mantık aynıdır.Farklı bir ekran ile karşılaştığınızda "mantığı" izleyin. Altta çeşitli klasik BIOS simulatörleri görüyorsunuz. Hepsi ile etkileşime geçebilir ve deneyiminizi arrtırabilirsiniz;

Örnek 1: Alttaki bilgisayarı DVD'den başlatmak için BOOT sekmesini açın. Ardından SATA ODD:      HL-DT-STDVDRAM GT33N öğesini (DVD sürücü) seçmek için ok tuşlarını kullanın ardından seçtikten sonra F5 veya F6 tuşlarını kullanarak en üste getirin. Son olarak F10 ile kaydedin. (Bu aynı zamanda bilgisayarı yeniden başlatacaktır)

Örnek 2: Alttaki bilgisayarı DVD'den başlatmak için General/Boot Sequence sekmesini açın. Ardından CD/DVD/CD-RW Drive öğesini seçin ve ok tuşlarını kullanarak en üste getirin. Ardından önce Apply ardından EXIT tuşuna basın.

Örnek 3: Alttaki bilgisayarı DVD'den başlatmak için StartUp sekmesini açın. Ardından Primary Boot Sequence seçeneğini genişletip DVD sürücüyü seçmek için ok tuşlarını kullanın. Seçtikten sonra + veya -  tuşlarını kullanarak en üste getirin. Son olarak F10 ile kaydedin. (Bu aynı zamanda bilgisayarı yeniden başlatacaktır)

Altta ek olarak konuyu anlatan bir video görüyorsunuz...

Windows 8 

+

 UEFI BIOS

        UEFI BIOS'da bilgisayarı bir medyadan başlatmanın genel olarak bir farkı yok. Sadece Windows 8 ile birlikte gelen bazı güvenlik özelliklerinden dolayı işler karışıklaşabiliyor. İlk bilmeniz gereken şey;

Eğer bilgisayarınızda Windows 8 yüklü ise BIOS'a girmek için basmanız gereken tuşa bilgisayarı başlatırken basmanız işe yaramayacaktır. Bunun sebebi Windows 8'in kulladığı Hızlı Başlat özelliği. Windows 8 kullanıyorsanız bu tuşa ya bilgisayarı yeniden başlatarak basın ya da Hızlı Başlat özelliğini devre dışı bırakın: Windows 8 Neden Hızlı Başlıyor? "Hızlı Başlat" Nedir, Devre dışı Bırakılabilir mi, Bırakmalı mıyım?

       İkinci bilmeniz gereken şey ise SecureBoot, FastBoot, CSM gibi ayarları doğru yapılandırmak. Bütün bunları burada geniş olarak anlattım: Güvenli Önyükleme (Secure Boot) Nedir? - Windows 8 Yüklü Gelen PClerde Başka İşletim Sistemi Yükleyememe Sorunu

       Ancak genel olarak bilgisayarınızı Windows 8 kurulum medyası yada Sistem Kurtarma Sürücüsü  / Sistem Kurtarma Diski dışında bir medya ile başlatacaksanız SecureBoot (UEFI Boot olarak da geçebilir veya ikisi beraber var olabilir) ve FastBoot'un (Quick Boot olarak da geçebilir) devre dışı, Launch CSM (Legacy USB olarak da geçebilir) etkin olması gerek. Lauch CSM ya da Legacy USB ayarı bazı BIOS modellerinde Boot Mod: Auto/UEFI Only/Legacy Only seçenekleri ile karşınıza çıkabilir. Alttaki BIOS simulatörlerini kurcalayarak olayı anlayabilirsiniz.

Windows 8 yüklü UEFI bir bilgisayarınız olduğunu varsayalım. Bu bilgisayarı bir Ubuntu canlı medyası (CD veya USB) ile başlatmak istiyorsunuz. Bu durumda;

Örnek 1:  Boot sekmesini açın ve UEFI Boot ayarını Disabled yapın.  Ardından Boot Device Priority alanında DVD sürücünüzü ya da USB sürücünüzü ok tuşları ile seçtikten sonra F5 veya F6 tuşları ile en üste getirin. Son olarak F10 ile kaydedin. (Bu aynı zamanda bilgisayarı yeniden başlatacaktır)

Örnek 2: StartUp sekmesini açın.  Boot Mode'u Legacy, Boot Priorty'yi de Legacy First olarak ayarlayın. Ardından Primary Boot Sequence seçeneğini genişletip DVD sürücünüzü veya USB sürücünüzü seçmek için ok tuşlarını kullanın. Seçtikten sonra + veya -  tuşlarını kullanarak en üste getirin. Son olarak F10 ile kaydedin. (Bu aynı zamanda bilgisayarı yeniden başlatacaktır)

Örnek 3:  Boot sekmesini açın.  UEFI Boot, Secure Boot ve Smart Boot'u devre dışı (Disabled), USB Boot'u ise etkin (Enabled) olarak ayarlayın.

Örnek 4: Boot sekmesini açın ve direkt Legacy Boot priority order altından DVD ya da USB sürücünüzü seçin.

Örnek 5: StartUp sekmesini açın. UEFI/Legacy Boot ayarını Booth olarak ayarlayın. UEFI/Legacy Boot  Priority ayarını Legacy First olarak ayarlayın.  Ardından  Boot sekmesi altında DVD sürücünüzü ya da USB sürücünüzü seçin.